Ook jij komt misschien wel eens in de supermarkt. Misschien voor een snelle snack of voor een etentje voor de familie. Maar waar je ook naar op zoek bent; de keuze is reuze. En aan de ene kant is dat heel fijn, maar het kan ook heel ingewikkeld zijn. Want in het maken van keuzes zijn wij mensen eigenlijk helemaal niet zo goed. We houden het liever simpel, zodat we snel een keuze kunnen maken en over kunnen gaan naar onze volgende handeling. Hoe groter het aanbod dan ook is, des te moeilijker zal de keuze zijn.
Ga je bijvoorbeeld op zoek naar rijst, dan heb je tientallen soorten rijst. Zo kun je bijvoorbeeld kiezen voor witte rijst of de gezondere zilvervlies rijst. Maar je hebt natuurlijk ook de Basmati en de Pandan rijst. Heb je daar geen zin in, dan heb je nog meer keuze en kies je gewoon voor gele rijst, risotto rijst, meergranen rijst of rijst in combinatie met een ander product. En denk je ook nog eens aan het milieu en de welzijn van de rijstkorrels, dan kies je natuurlijk voor biologische rijst. Maar als je ‘gewoon zin hebt in rijst‘, welke kies je dan?
Al die keuzes in de winkel maken de meeste mensen besluiteloos. En dat is niet zo heel gek! Want als je door de bomen het bos niet meer ziet, hoe maak je dan de juiste keuze? En wat is die keuze? Kies je voor hetgeen je lekker vindt of voor de variant die het gezonds klinkt? Ook daar loop je weer tegen een probleem aan: want er kan wel op de verpakking staan dat het gezond is, maar is dat wel echt zo? Want misschien zitten er wel goede voedingsstoffen in, maar worden die ondergesneeuwd door de vele kleur-, geur- en smaakstoffen die zijn toegevoegd.
Shoppen in de supermarkt is dus niet zo gemakkelijk. Het is dan ook niet voor niets dat je meestal met veel meer thuiskomt dan er op je boodschappenlijstje staat. In deze branche lopen een hoop slimme mensen rond, die er alles aan doen om zoveel mogelijk omzet de generen. En dat komt uit jou portemonnee, zonder dat je het überhaupt door hebt. Men wordt al gemanipuleerd door muziek, geuren, opstellingen en vele andere trucs, voordat je het hekje door bent. En alleen door goed op de hoogte te zijn van voedingsmiddelen, kun je jezelf hier een beetje tegen wapenen.
Mijn eigen zoektocht
Ondanks mijn opleiding Gewichtsconsulent en interesse voor het onderwerp voeding, loop ik ook nog weleens tegen die problemen aan. Ik weet heel goed welke voedingsmiddelen gezond zijn, hoe ik een etiket moet lezen en welke manipulatie supermarkten gebruiken. Maar ook ik moet regelmatig op mijn hoede zijn als ik het boodschappenlijstje erbij pak. Zeker als ik een product moet kiezen die ik eigenlijk nooit neem. Als een detective ben ik dan de verpakking aan het afspeuren om te zien of ik het juiste product hebt gevonden.
Een tijdje geleden begon dan ook mijn zoektocht naar vezels. Om obstipatie bij de kids te voorkomen, ging ik in de supermarkt op zoek naar vezelrijke producten. En alhoewel ik zo meerdere producten kan opnoemen met veel vezels, moet je er natuurlijk ook aan denken dat de kids deze lusten. Zo speurde ik folders, schappen en etiketten af op zoek naar vezelrijke producten, waarmee ik wel thuis kan komen.
Vezelrijke producten zijn natuurlijk wel belangrijk, want ze zijn geweldig voor een goede spijsvertering, stoelgang en een verzadigd gevoel. En ze zijn zeer nuttig bij het (gedeeltelijk) voorkomen van verschillende ziekten als kanker, hart- en vaatziektes en diabetes type 2. In de meeste vezelrijke producten zitten dan ook complexe koolhydraten, waardoor je minder snel honger krijgt. Dit in tegenstelling tot enkelvoudige koolhydraten die je vindt in snoep en koek. En probeer bij sommige producten het verschil tussen deze koolhydraten maar eens te vinden. De kans is groot dat het je niet lukt!
Pas als je veel producten gaat onderzoeken en met elkaar gaat vergelijken, kom je erachter hoe moeilijk de keuze voor een juist product soms is. Zo vond ik vezelrijke producten waar ontzettend veel suiker aan is toegevoegd; dus daar had ik niet zoveel aan. Dus op naar het volgende schap met vezelrijke, waar je weer werd doodgegooid met de vele toegevoegde E-nummers. Ook hier kon ik dus niets mee. Uiteindelijk eindigde mijn zoektocht van een uur met een flinke hoofdpijn en maar een paar producten die vol zaten met vezels. En van te voren leek het zo simpel!
Leer etiketten lezen
Wil je dus gemakkelijker een keuze maken in de supermarkt, dan moet je bijna een studie over voeding volgen. Maar waarschijnlijk heb je daar geen zin in en wil je het graag wat simpeler houden. De belangrijkste tips zijn dan ook om eens een kijkje te nemen op de website van het Voedingscentrum en vooral om etiketten te leren lezen. Want de meeste etiketten geven toch wel wat informatie over de energiewaarde (het aantal calorieën) en uit welke voedingsstoffen het product bestaat. En met die informatie kun je veel gemakkelijker je keuze maken.
Op een etiket staan een aantal details, waarbij de ene interessanter is dan de ander. Voor de ene persoon is het aantal calorieën bijvoorbeeld van belang, terwijl de ander zich (vanwege een hoge bloeddruk) juist moet richten op het zoutgehalte van het product. Allereerst beginnen we met de hoeveelheid energie die het product bevat. Dit wordt enerzijds aangeven in Kilo Joules en anderzijds in Kilo Calorieën. En vooral naar de laatste wordt vaak gekeken. De hoeveelheid energie is dus het eerste puzzelstukje van de dagelijkse voedingsbehoefte (gemiddeld 2000 calorieën voor vrouwen en 2500 voor mannen).
Maar je weet nu nog steeds niet uit welke voedingstoffen het product bestaat. Bestaat het product uit goede of slechte suikers? Uit goede of slechte vetten? Zitten er vezels in? En vitamines en mineralen in?
Eiwit: dit zijn belangrijke bouwstoffen van het lichaam en onmisbaar in de dagelijkse voeding. Het etiket vermeldt dan ook hoeveel gram (en soms hoeveel calorieën) het product aan eiwitten bevat.
Koolhydraten: bij deze brand- en bouwstof wordt het al iets moeilijker om het etiket te lezen. Want er zijn verschillende vormen van koolhydraten en het is dan ook belangrijk om een product te kiezen die zo veel mogelijk goede suikers (zetmeel) bevat. De slechte suikers zoals de meeste fruitsuikers en glucose leveren eigenlijk alleen maar loze calorieën. Dus energie waar je eigenlijk niets aan hebt en waarbij je al snel alweer honger hebt.
Vetten: deze voedingstof is natuurlijk ook een groot onderwerp van discussie. Bij een product is het belangrijk dat deze geen of een kleine hoeveelheid slechte (verzadigde en trans-) vetten bevat. Want deze vetten zijn erg slecht zijn voor de gezondheid. Het product mag wel onverzadigde vetten bevatten ook al leveren deze ook energie. Er moet in de dagelijkse voeding altijd vet zitten, zoals de schijf van 5 voorschrijft. Je zou anders belangrijke vitamines als A, D, E en K missen.
Vezels: zijn zeer belangrijk voor een goede darmwerking en leveren nauwelijks energie. Het is dus wel belangrijk dat deze in een product zitten en een etiket vermeld in welke hoeveelheid dat is.
Vitamines en mineralen: Op bepaalde etiketten staat ook vermeld welke vitamines en mineralen het product allemaal bevat en in welke hoeveelheid dit is. Vaak wordt dit dan in gram of in een percentage van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid aangegeven. Maar dit is niet bij elk product het geval.
Zout: dit mineraal wordt ook wel aangeduid als natriumchloride, maar mag tegenwoordig alleen nog maar als zout op het etiket worden vermeld. Vaak wordt de hoeveel zout aangegeven in gram of in de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. Maar eigenlijk hoef je hier nauwelijks op te letten. Met onze voeding krijgen we al genoeg zout binnen.
Verder staan op het etiket ook de verschillende ingrediënten van het producten. Ook de houdbaarheidsdatum en de wijze waarop je het product moet bewaren kunnen op het etiket vermeld staan. En natuurlijk vindt je vaak de informatie van de producent waar je vragen over het product kan stellen of een klacht kan indienen. Als laatste is er de ‘aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH)’, maar dit moet je wel een beetje met een korrel zout nemen.
Want de ADH van vetten is bijvoorbeeld 5%, maar zijn dit goede of slechte vetten? Want de een is goed voor de gezondheid (de goede onverzadigde vetten) en de ander bevat alleen maar loze calorieën (de verzadigde vetten). Gebruik de ADH dus alleen als een indicatie.
Succes in de supermarkt en met jou eigen zoektocht. Tot volgende week weer!
“Ben je vastberaden in de supermarkt of kom je altijd met meer producten thuis dan je vooraf wilde? Laat het me weten in de reacties. En ken je iemand die misschien ook baat heeft bij deze handige tips, deel je dan dit bericht?”